home

Poznaj jerzyki

Jerzyki często są mylone z jaskółkami, jednak w odróżnieniu od nich są całkowicie ciemno-brązowe (jaskółki wszystkich gatunków mają białe "wstawki" w upierzeniu). Jeśli przyjrzymy się im z większą uwagą, to zauważymy iż nie można ich pomylić z żadnym innym ptakiem. Charakterystyczne bardzo długie, wąskie i sierpowate skrzydła, nadające im sylwetkę łuku, oraz krótki, rozwidlony ogon sprawiają iż jerzyki podobne są do najnowszej generacji małych odrzutowców.

Ptaki te spędzają większość swego życia w locie - tam się żywią, śpią i kopulują. Jeśli zobaczymy jerzyka siedzącego na ziemi to prawie na pewno jest to ptak chory, osłabiony lub młody który wypadł z gniazda. Zresztą sama nazwa łacińska tych ptaków Apus apus ("beznogi" lub "pozbawiony stóp") sugeruje, iż jerzyki nie są wybitnymi piechurami. Nie znaczy to jednak iż nóg nie posiadają - krótkie łapy o ostrych, zakrzywionych pazurkach są wystarczająco silne by utrzymać ptaka na pionowych murach naszych bloków!

Jerzyki powracają do Europy wraz z nadejściem wiosny, po spędzeniu zimy w Afryce Południowej. W Polsce ptaki te możemy obserwować od kwietnia do sierpnia, podczas okresu lęgowego . Jak w przypadku wielu gatunków zwierząt, los jerzyków ściśle związał się z człowiekiem, gdyż wysokie budynki blokowisk zastąpiły im naturalne siedliska.
W przeciwieństwie do np. gołębi, jerzyk nie jest uciążliwym sąsiadem. Wprost przeciwnie - obecność tego ptaka w naszych miastach jest niezmiernie korzystna, ponieważ jest on wybitnie owadożerny, a co za tym idzie przyczynia się do zmniejszania liczebności uciążliwych dla nas owadów, takich jak komary, muchy, i meszki. Ponadto nie ma problemów z ich odchodami - są one wynoszone daleko od gniazda.
Niestety, przyszłość tych fantastycznych lotników jest obecnie zagrożona. W najbliższym czasie może wręcz dojść do wyginięcia tego gatunku wskutek problemów związanych z miejscami ich gniazdowania, które znajdują się w szczelinach i stropodachach budynków. Odnowy naszych bloków, przebudowy i termomodernizacje niszczą wiele z jedynych miejsc umożliwiających temu gatunkowi rozmnażanie się.

Pomijając fakt, iż wiele prac wykonywanych jest w trakcie sezonu lęgowego, co przyczynia się do śmierci ogromnej ilości piskląt i ich rodziców, nie można zapomnieć o tym iż nikt nie rekompensuje utraty dogodnych miejsc lęgowych, np. wieszając budki. Po powrocie z Afryki ptaki wracają do gładkich brył nowoczesnych, ocieplonych bloków, bez szans na założenie gniazda i wychowanie potomstwa.


Ważne jest, by każdy miał świadomość wagi tego zjawiska i zagrożeń, które czekają na jerzyki. Pamiętajmy, iż właściciele mieszkań, budynków, lokatorzy, spółdzielnie, przedsiębiorcy i architekci mogą przyczynić się - przy minimalnym nakładzie - do ochrony jerzyków. Wystarczy odrobina dobrej woli, kropla zrozumienia i współczucia, aby cieszyć się sąsiedztwem jednego z najszybszych i najwytrwalszych lotników w świecie zwierząt.


Kontakt organizacyjny:

Fundacja "Ratujmy Ptaki"
71-245 Szczecin , ul. Szafera 196/18
tel./ fax 091 439 39 59
www.ratujmyptaki.org
e-mail: info(at)ratujmyptaki.org

Kontakt techniczny:

Grupa iTTv
20-850 Lublin, Ul. Radzyńska 10/70
tel.+48(081) 741 23 22
mob.+48(0)602 344 528
www.ittv.pl
e-mail:ittv(at)ittv.lublin.pl

Partnerzy transmisji